مجله آموزش و سلامت جامعه

سابقه و هدف: قلدری پدیده‌ای شایع در مدارس سراسر جهان می‌باشد. بنابراین روا سازی ابزارهای پرکاربرد در این حوزه حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه شیوع قلدری بود.

مواد و روش‌ها: طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات روان‌سنجی است. تعداد 400 نفر (200 دختر و 200 پسر) از بین دانش‌آموزان مدارس متوسطه شهر قم به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه شیوع قلدری (BPQ) و بهزیستی ذهنی (جهت روایی واگرا) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-22 و AMOS-21 استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که پرسشنامه از سه عامل اشباع شده و از شاخص‌های برازش مناسبی برخوردار است. بین شیوع قلدری با بهزیستی ذهنی (P<0.05, r=-0.10) و پیشرفت تحصیلی (P<0.01, r=-0.18)  رابطه منفی و معنی‌داری مشاهده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 0.81 و برای هر کدام از خرده مقیاس‌ها شامل قلدری 0.81، قربانی 0.75 و نفع اجتماعی 0.70 به دست آمد که  در سطح قابل قبول بودند.

نتیجه‌گیری: نسخه فارسی پرسشنامه شیوع قلدری در جامعه دانش‌آموزان، از خصوصیات روان‌سنجی قابل قبولی برخوردار است و می‌توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش‌های روان‌شناختی استفاده کرد.