Abstract
سابقه و هدف: عوامل شناختی مرتبط با رفتارهای اجتماعی نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم نوجوانان برای شروع مصرف سیگار دارند. بنابراین، مطالعه حاضر باهدف بررسی پیشگویی‌کننده‌های مصرف سیگار در بین نوجوانان شهر همدان با بهره‌گیری از نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده انجام گردید. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 810 نفر از نوجوانان پسر دبیرستانی شهر همدان با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسشنامه مبتنی بر سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده بود که به روش خودگزارش‌دهی توسط شرکت‌کنندگان تکمیل گردید. داده‌ها با استفاده از ویرایش 18 نرم‌افزار SPSS و ویرایش 18 نرم‌افزار Amos با به‌کارگیری آزمون‌های همبستگی پیرسون و شاخص‌های برازش مدل مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در کل 17.2 درصد از نوجوانان پسر به مصرف سیگار درگذشته اشاره نمودند. سازه‌های کنترل رفتاری درک‌شده، هنجارهای انتزاعی و نگرش به ترتیب بهترین پیش‌بینی‌کننده قصد مصرف سیگار بودند(0.001>P). همچنین کنترل رفتاری درک‌شده (&beta=-0.59، P<0.001) نسبت به قصد رفتاری (&beta=0.11، P<0.001) از قدرت پیش‌بینی کنندگی بالاتری برای پیش‌بینی رفتار برخوردار بود. در مدل معادلات ساختاری، 32 درصد از واریانس قصد رفتاری و 50 درصد از واریانس رفتار توسط سازه‌های نظریه تبیین گردید. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از نقش کم‌رنگ قصد رفتاری در توصیف رفتار مصرف سیگار در بین نوجوانان پسر می‌باشد. بنابراین توجه به سایر عوامل روان‌شناختی مؤثر در فرآیند اخذ تصمیم برای مصرف دخانیات در بین نوجوانان ضروری به نظر می‌رسد.