Abstract
سابقه و هدف: جمعیت جهان بیش از هفت میلیارد نفر می‌باشد که از این میان 230 میلیون نفر آن دچار سوءمصرف مواد هستند. برنامه‌های پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد، طی دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. یک موضوع بسیار اساسی در ترک اعتیاد، علت مراجعه و اقدام به آن می‌باشد. شناخت دلایل اولیه اقدام به ترک در نتیجه‌گیری از درمان نیز بسیار مهم می باشند. هدف این مطالعه شناسایی این عوامل و تطبیق آنها با برخی از سازه‌های مدل‌های رفتاری است. مواد و روش‌ها: این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش تحلیل محتوا انجام شد. مشارکت‌کنندگان 21 نفر بیمار، پزشک و کارشناس بودند که از چند کلینیک ترک اعتیاد شهر بجنورد در سال 93 انتخاب شدند. نمونه‌گیری مبتنی بر هدف و تا اشباع داده‌ها ادامه داشت. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختارمند و یادداشت‌برداری استفاده شد، مصاحبه‌ها ضبط و پیاده‌سازی شدند. یافته‌ها: با تحلیل داده‌ها، سی و سه طبقه فرعی و نه طبقه اصلی به دست آمد که شامل: مشکلات اقتصادی، دغدغه‌های ناشی از خود مواد، مشکلات و عوارض فردی، مشکلات و عوارض خانوادگی، مشکلات و عوارض اجتماعی، انتظارت خانواده، توجه به موقعیت اجتماعی، باور نسبت به اعتیاد و ارزش‌گذاری به رفتار ترک استخراج شد. سپس چهار درون‌مایه تهدید درک‌شده، موانع درک‌شده در تداوم مصرف، نگرش به رفتار و هنجارهای انتزاعی تشخیص داده شد. نتیجه‌گیری: دلایل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد با سازه‌های مدل‌ها و نظریه‌های مختلف آموزش بهداشت از جمله برخی سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده تطبیق دارند.