تعیین کننده های خودمراقبتی در بیماران دیابتی یزد: کاربردی از تئوری انگیزش محافظت

Abstract

مقدمه: دیابت یک نگرانی فزاینده مهم بهداشت عمومی است. بهبود رفتارهای خود مراقبتی اولین گام در راستای کمک به بیماران برای کنترل بهتر بیماریشان است و این مسئله اهمیت فهم فاکتورهای موثر بر رفتارهای خود درمانی بیمار دیابتی را آشکارتر می سازد. از آنجا که تاکنون در ایران مطالعه ای با استفاده از تئوری انگیزش محافظت در مورد رفتار خودمراقبتی در دیابت انجام نشده است، مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد. روش کار: در این پژوهش مقطعی- تحلیلی 160 نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت شهر یزد، به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه ای پایا و روا شامل اطلاعات دموگرافیک و سازه های تئوری انگیزش محافظت به روش مصاحبه با بیماران جمع آوری و سپس با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین سن بیماران 62/9±87/55 سال و میانگین رفتار خودمراقبتی94/12±56/37 بود. در مدل رگرسیونی، حساسیت درک شده(001/0> P=،294/0β=) و انگیزش محافظت (003/0 P=،247/0β=) به طور معناداری پیش بینی کننده رفتار خودمراقبتی دیابت بودند. این مدل توانست 20درصد واریانس این رفتار را توضیح دهد. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی تئوری انگیزش محافظت در شناخت تعییین کننده های رفتارهای خودمراقبتی دیابت، می توان از این تئوری به عنوان چارچوبی در طراحی برنامه های آموزشی به منظور افزایش انگیزش بیماران جهت اتخاذ رفتارهای خودمراقبتی دیابت استفاده کرد. پیشنهاد می شود مطالعات دیگری در زمینه خودمراقبتی با سایر مدل های آموزشی در جمعیت های مختلف بیماران انجام شود و نتایج آن ها مقایسه گردد. کلمات کلیدی: رفتار خودمراقبتی، دیابت، تئوری انگیزش محافظت، ایران