پیشگویی کننده های اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف سیگار در دانشجویان: کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی

Abstract

سابقه و هدف: مصرف سیگار یکی از علل اصلی بروز بیماری‌های مختلف است. با توجه به روند افزایش مصرف سیگار در میان دانشجویان، مطالعه حاضر با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی و با هدف تعیین پیشگویی‌کننده‌های اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از مصرف سیگار در دانشجویان طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود که روی 340 نفر از دانشجویان ساکن در خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای یک مرحله‌ای انتخاب شدند، صورت گرفت. در این پژوهش ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق‌ساخته براساس الگوی اعتقاد بهداشتی بود. همچنین داده‌های به‌دست آمده با استفاده از آمارهای توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار 16 SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: در این پژوهش، شرکت‌کنندگان 45.91 درصد از نمره اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از مصرف سیگار را کسب کرده بودند. از بین متغیرهای مستقل این مطالعه، سازه‌های حساسیت درک‌شده و موانع درک‌شده کمترین نمره و سازه‌های منافع درک‌شده و خودکارآمدی بیشترین نمره را به خود اختصاص داده بودند. نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد سازه‌های حساسیت درک‌شده و خودکارآمدی، پیش‌بینی‌کننده اتخاذ رفتار پیشگیری‌کننده از مصرف سیگار بودند. این متغیرها درمجموع، قادر به پیش‌بینی 24.6 درصد از تغییرات رفتار بودند. نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه در طراحی مداخلات آموزشی باید بر متغیر‌های حساسیت درک‌شده و خودکارآمدی به‌عنوان مهم‌ترین پیشگویی‌کننده‌های اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده از مصرف سیگار در دانشجویان تأکید شود.