ارزشیابی برنامه آموزش پیشگیری از آسیب‌های ناشی از حوادث مدرسه‌ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای دبیرستانی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

Abstract

سابقه و هدف: دانش آموزان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر در مقابل حوادث می‌باشند. دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوا به علت معلولیتشان ممکن است نسبت به دانش آموزان عادی آسیب‌پذیرتر باشند. لذا هدف این مطالعه ارزشیابی برنامه آموزش پیشگیری از آسیب‌های ناشی از حوادث مدرسه‌ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای مقطع دبیرستان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بود. مواد و روش‌ها: مطالعه نیمه تجربی حاضر در بین کلیه دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوای دبیرستانی شهر همدان (دو مدرسه) در سال1392 انجام شد. دانش آموزان به روش تصادفی در دو گروه مداخله (23نفر) و کنترل (27نفر) قرار گرفتند. داده‌ها توسط پرسشنامه‌ای شامل سؤالات مربوط به متغیرهای جمعیت‌شناختی، سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی، آگاهی و رفتارهای پیشگیری‌کننده به‌صورت خودگزارش‌دهی، قبل و دو ماه بعد از مداخله آموزشی در دو گروه تکمیل گردید. مداخله آموزشی شامل ارائه یک کتابچه طراحی‌شده و برگزاری 5 جلسه آموزشی بود. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS-16 و آزمون‌های تی‌زوجی، فیشر، تی‌مستقل و آزمون کای‌دو استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد بعد از مداخله آموزشی افزایش میانگین نمرات آگاهی (P=0.002)، رفتارهای پیشگیری‌کننده (P=0.001) و سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی شامل شدت درک‌شده (P=0.001)، منافع درک‌شده (P=0.001)، خودکارآمدی (P=0.001) و راهنما برای عمل (P=0.001) در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مداخله آموزشی بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی می‌تواند سبب ارتقاء رفتارهای پیشگیری‌کننده از آسیب‌های ناشی از حوادث مدرسه‌ای در دانش آموزان ناشنوا و نیمه شنوا گردد.