کاربرد الگوها و تئوری‌های آموزش و ارتقاء سلامت در مداخلات فعالیت جسمانی برای زنان: یک مرور نظام مند

Abstract

مقدمه: پژوهش حاضر، مداخلات انجام شده مبتنی بر الگوها و تئوری‌های آموزش و ارتقاء سلامت را در زمینۀ فعالیت جسمانی زنان به شیوۀ نظام‌مند مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. مواد و روش‌ها: 3 پایگاه اطلاعاتی الکترونیک شامل Springer، Biomed central و Science Direct به شیوۀ نظام‌مند مورد بررسی قرار گرفت. از بین پژوهش ها، مطالعاتی انتخاب شدند که کمی، مداخله‌ای و به زبان انگلیسی بوده و حداقل یکی از الگوها و تئوری‌های آموزش و ارتقاء سلامت را بکار برده بودند. در نهایت 13 مطالعه دارای معیار ورود به مطالعه از ابتدای سال 2000 تا پایان 2013 میلادی در مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: از 13 مطالعۀ بررسی شده، 10 مطالعه میزان فعالیت جسمانی را قبل و بعد از مداخله سنجیده بودند که 9 مداخله باعث افزایش معنی‌دار فعالیت جسمانی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل شده بود. مطالعات در محیط‌های ارتقاء سلامت شامل مراکز مراقبت سلامت، محیط اجتماعی محل کار انجام شده بود. پرکاربردترین الگوی مورد استفاده، الگوی فرانظری بود که در 8 مطالعه مبنای مداخله بود. نتیجه گیری: پیشنهاد می‌شود به‌منظور تاثیرگذاری بیشتر مداخلات، تمرکز مداخله روی فعالیت جسمانی اعمال شده و طول دوره مداخله افزایش یابد. در مداخلات مبتنی بر الگوی فرانظری پیشنهاد می‌شود مراحل تغییر رفتار فعالیت جسمانی در گروه‌های مداخله و کنترل اندازه‌گیری گردد تا یک مقیاس تکمیلی برای سنجش میزان تاثیر مداخله فراهم شود. طبق نتایج، هیچکدام از مطالعات، ایجاد تغییر در سیاست‌های سازمانی یا عمومی سلامت و یا ایجاد تغییرات در محیط فیزیکی مرتبط با فعالیت جسمانی را هدف قرار نداده بودند.