نابرابری اقتصادی اجتماعی سواد سلامت، سلامت خود ابراز و سلامت عمومی در شهر اراک، ایران: مطالعه مقطعی مبتنی بر جمعیت

Abstract

اهداف: نابرابری های اقتصادی اجتماعی یک چالش مهم در زمینه سلامت عمومی است. هدف از این مطالعه تعیین نابرابری اقتصادی اجتماعی سواد سلامت، سلامت خود ابراز و سلامت عمومی بود. ابزار و روش‌ها: این مطالعه مقطعی در شهر اراک با استفاده از روش نمونه ­گیری خوشه­ ای تصادفی در سال 1398 اجرا شد. شاخص ثروت بر پایه دارایی‌های افراد و با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مولفه اصلی تعیین گردید. سواد سلامت با استفاده از پرسشنامه استاندارد سواد سلامت سنجیده شد. برای سنجش سلامت عمومی از پرسشنامه سلامت عمومی سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. شاخص تمرکز نسبی برای ارزیابی نابرابری اقتصادی اجتماعی سواد سلامت، سلامت عمومی و سلامت خود ابراز استفاده شد. یافته‌ها: در این مطالعه 750 نفر از بزرگسالان با میانگین سنی 9.72±34.76 شرکت کردند. شیوع سلامت خود ابراز نامطلوب 2.93 (95% فاصله اطمینان: 1.94 تا 4.42) بود. در حیطه­ های سلامت عمومی بالاترین شیوع سلامت ضعیف مربوط به احساس اندوه و افسردگی در 30 روز گذشته 10.80% (95% فاصله اطمینان: 8.77 تا 13.24) بود. شیوع کلی سواد سلامت ضعیف 25.60% (95% فاصله اطمینان: 22.60 تا 28.82) بود. حیطه­ های سلامت عمومی ضعیف شامل تحرک، شناخت، فعالیت فردی و اختلال خواب به طور معنی ­داری در بین افراد محروم جامعه متمرکز شده بودند. سواد بهداشتی ضعیف نیز از نظر شاخص ثروت و تحصیلات در بین طبقه محروم جامعه متمرکز شده بود که به ترتیب شاخص تمرکز نسبی آن برابر 0.21- (95% فاصله اطمینان: 0.27- تا 0.14- ) و 0.25- (95% فاصله اطمینان: 0.32- تا 0.19-) بود. نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه شیوع سواد سلامت ناکافی، اختلالات خواب، احساس غم و اندوه یا افسردگی، قابل توجه بود، سلامت ضعیف در حیطه تحرک، شناخت، فعالیتهای فردی، اختلال خواب و سواد بهداشتی ضعیف در بین شرکت کنندگان محروم جامعه متمرکز شده بود. بنابراین برنامه­ ریزی برای کاهش نابرابری­ های اقتصادی اجتماعی ضروری به نظر می ­رسد.