روان‌سنجی پرسشنامه رفتارهای خود مدیریتی فشار خون: کاربرد رویکرد نقشه‌ نگاری مداخله‌ در توسعه پرسشنامه

Abstract

اهداف: فشار خون بالا یکی از عوامل خطر اصلی قابل پیشگیری برای بسیاری از بیماری ها است. هدف از این مطالعه تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه عوامل شناختی خود مدیریتی فشار خون در بیماران ایرانی مبتلا به پرفشاری خون بر اساس رویکرد نقشه‌ نگاری مداخله‌ بود. ابزار و روش‌ها: این مطالعه در سال 1398 در آبادان انجام شد. نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) پرسشنامه با مشارکت 10 بیمار مبتلا به پرفشاری خون و 12 متخصص محاسبه شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل آیتم کلاسیک (CIA) و تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) با مشارکت 315 بیمار مبتلا به پرفشاری خون مورد بررسی قرار گرفت. همسانی درونی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سن بیماران 57.53 سال (انحراف معیار: 11.30) در دامنه 30 تا 70 سال بود. پنج عامل (نگرش، انتظارات پیامد، خودکارآمدی، هنجارهای ذهنی و موانع) و رفتار تایید شد. شاخص کفایت نمونه‌برداری 0.817 بود و آزمون بارتلت کرویت در سطح قابل قبولی معنی‌دار بود (0.001> P). ساختارهای مورد بررسی 61.86 درصد از تغییرات واریانس الگوی فرضی را تبیین کردند. پایایی برآورد شده با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ برای هر یک از عوامل به شرح زیر بود: نگرش (0.75 = α)، انتظارات پیامد (0.79= α)، خودکارآمدی (0.80= α)، هنجارهای ذهنی (0.85= α)، موانع (0.88= α) و رفتار (0.82= α). نتیجه گیری: استفاده از رویکرد نقشه نگاری مداخله، پرسشنامه مفیدی برای سنجش رفتارهای خود مدیریتی پرفشاری خون ارائه می دهد و تحلیل روانسنجی پرسشنامه نشان می دهد که می تواند در برنامه ریزی برنامه های مرتبط مفید باشد.