عوامل مرتبط با کیفیت زندگی سالمندان در خاورمیانه: یک مطالعه مرور نظام مند

Abstract

اهداف: شناسایی عوامل مرتبط با کیفیت زندگی سالمندان می‏ تواند در یافتن مسیرهایی برای بهبود آن موثر باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مرتبط با کیفیت زندگی سالمندان در کشورهای خاورمیانه است. اطلاعات و روش کار: این مطالعه از نوع مرور نظامند می باشد. جستجوی مقالات در ماه مارس و آوریل 2020 در پایگاه های اطلاعاتی Scopus, SID, Magiran, Irandoc, Noormags, Web of Science, Pubmed, Proquest با کلید واژه های کیفیت زندگی (“quality of life”)، سالمند (elder*, older, ageing, aging, seniors, old age) و تک تک کشورهای خاورمیانه انجام شد و با توجه به معیارهای ورود و خروج، مقالات مرتبط وارد پژوهش شدند. یافته ها: در جستجوی اولیه 1606 مقاله بدست آمد که پس از غربالگری مقالات در نهایت 123 مقاله وارد مطالعه شدند. یافته های منتج از مطالعات در چهار طبقه عوامل اجتماعی-جمعیتی، روان‏شناختی، فیزیکی و معنوی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بررسی عوامل اجتماعی- جمعیتی و سپس فیزیکی بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است. در ایران عوامل جمعیت‏ شناختی، در ترکیه بیماری‏ها و در کشورهای عربی رفتارهای مرتبط با سلامت بیشتر مورد بررسی قرار گرفته و رابطه معناداری با کیفیت زندگی داشته‏اند. نتیجه ‏گیری: نیاز است در اولویت سیاست‏گذاری‏ های سالمندی در کشورهای خاورمیانه، بر رویکرد جنسیتی و طبقه سنی، غربالگری زودهنگام بیماری‏ها، حضور بیشتر سالمندان در جامعه و سبک زندگی سالم تاکید ‏شود. همچنین با توجه به اینکه بیشتر مطالعات به بررسی عوامل خطر کیفیت زندگی (بیماری‏ها و اختلالات روانی) پرداخته اند، پیشنهاد می گردد که در مطالعات آتی بر عوامل محافظت‏ کننده کیفیت زندگی مانند به‏زیستن روان شناختی توجه بیشتری صورت گیرد.